حضرت زینب (س) یکی از زنان مقدس برای شیعیان است. ایشان در واقعه کربلا در کنار برادرش حسین بن علی (علیه السلام) حاضر بود. حضرت زینب (سلام الله علیها) بعد از واقعه عاشورا به همراه دیگر بازماندگان کاروان امام حسین (علیه السلام) به اسارت درآمدند و به کوفه و از آنجا به شام برده شدند. ایشان در اسارت نیز به همراه امام سجاد (علیه السلام) به دفاع از حقانیت امام حسین (علیه السلام) سخنرانی کردند.
زندگی نامه حضرت زینب (سلام الله علیها)
حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) سومین فرزند حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و امام علی (علیه السلام) است که دو سال بعد از ولادت امام حسین (علیه السلام)، در روز ۵ جمادی‌الاول سال ششم هجری قمری در در محلّه بنی‌هاشم شهر مدینه به دنیا آمد. در برخی منابع سال تولد ایشان پنجم هجری قمری ذکر شده است. بر اساس روایات متعدد، نام حضرت زینب (سلام الله علیها) توسط پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) انتخاب شده است. البته گفته شده است که جبرئیل از سوی خداوند متعال این نام را به پیامبر (ص) رسانده است. زینب به معنای «درخت نیکو منظر و خوشبو» یا «افتخار و زینت پدر» است.
نام برادران حضرت زینب (سلام الله علیها)
امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) برادران حضرت زینب (سلام الله علیها) هستند که بعد از وفات مادرشان حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و ازدواج حضرت علی (علیه السلام) با ام‌البنین، حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)، عثمان، جعفر و عبداله نیز برادران ایشان می‌شوند.
همسر حضرت زینب (سلام الله علیها)
ایشان با پسر عموی خود، عبداللَّه بن جعفر ازدواج کرد که بنا بر روایات تاریخ ایشان در سال هفدهم هجری قمری ازدواج کردند.
حضرت زینب (سلام الله علیها) به چه معروف بود؟
حضرت زینب (سلام الله علیها) که زینب کبری نیز نامیده می‌شوند در زندگی خود وفات پدربزرگش حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش فاطمه زهرا (سلام الله علیها)، شهادت پدرش امام علی (علیه السلام)، شهادت برادرش امام حسن مجتبی (علیه السلام)، واقعه کربلا و شهادت امام حسین (علیه السلام) و بسیاری از بستگانش، همچنین به اسارت رفتن در کوفه و شام را تجربه کرد که به دلیل تحمل این سختی‌های بسیار به ام المصائب معروف است. ایشان همچنین به دلیل فداکاری و قهرمانی در واقعه کربلا، در بین شیعیان به لقب قهرمان کربلا نیز شناخته می‌شود.
نام اعضای خانواده حضرت زینب (سلام الله علیها)
در برخی منابع ذکر شده است حضرت زینب (سلام الله علیها) و همسرش عبدالله صاحب یک دختر به نام ام‌کلثوم و چهار پسر به نام‌های علی، عون، عباس و محمد بودند که عون و محمد در واقعه کربلا به شهادت رسیدند.
القاب حضرت زینب (سلام الله علیها)
برای ایشان القاب فراوانی همانند عقیله بنی‌هاشم، عارفه، فاضله، عابده آل علی، امینهاللّه، نائبهالحسین، شریکه الشهدا، شریکهالحسین، عالِمه غیر معلَّمه، موثّقه، کامله، معصومه صغری، نائبهالزهرا، عقیله النساء، بلیغه و فصیحه نقل شده است. همچنین کنیه ایشان، ام الحسن و ام‌کلثوم است.
حضرت زینب (سلام الله علیها) در عاشورا
حضرت زینب (سلام الله علیها) در واقعه کربلا به همراه برادران، فرزندان و یاران امام حسین (علیه السلام) حضور داشت و پس از شهادت امام حسین (علیه السلام) و یارانش، به همراه دیگر بازماندگان اسیر شد و به شام رفت. در طول واقعه عاشورا نقش فداکاری‌های عظیم حضرت زینب (سلام الله علیها) بسیار مؤثر بود. ایشان در واقعه عاشورا غم از دست دادن برادران و بستگانش را تحمل کرد. حضرت زینب (سلام الله علیها) پس از عاشورا و در اسارت از امام سجاد (علیه السلام) مراقبت کرد و به دلیل مریضی ایشان، ریاست قافله اسرا را برعهده داشت و در کاخ یزید با خطبه‌ای از خود و امام حسین (علیه السلام) دفاع کرد.
خطبه حضرت زینب (سلام الله علیها)
پس از عاشورا و ورود اسیران به کوفه حضرت زینب (سلام الله علیها) در حضور یزید برای حاضران خطبه‌ای خواند به طوری که همه حضار را شگفت زده کرد. ایشان خطبه خود را با حمد خدا و درود بر پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و آیه‌ای از قرآن درباره بدکاران شروع کرد و با استناد به آیه‌ای درباره سنت الهی مهلت دادن به ستمکاران، به سرزنش یزید در ستم بر اهل بیت امام حسین (علیه السلام) و گرداندن آنها در شهرها پرداخت و علت این برخورد زشت یزید را کینه او از جنگ بدر دانست. ایشان در ادامه فرجام بد یزید را یادآور شد و قاتلان و ستمکاران واقعه کربلا را نفرین کرد و در پایان با اشاره به اختصاص یافتن اهل بیت به وحی و نبوت، تلاش یزید برای محو یاد آنان را بی نتیجه دانست. این سخنرانی یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین خطبه‌ها در دفاع از حقانیت حسین بن علی (علیه السلام) است.
ویژگی‌های حضرت زینب (سلام الله علیها)
- عبادت
- صبر و استقامت
- علم و سخنوری
- تعلیم و تفسیر قرآن
- مقام وصایت و نیابت
سن حضرت زینب (سلام الله علیها)
در منابع مختلف سن حضرت زینب (سلام الله علیها) در هنگام وفات ایشان، ۵۶ سال گفته شده است.
وفات حضرت زینب (سلام الله علیها)
حضرت زینب (سلام الله علیها) در سن ۵۶ سالگی از دنیا رفت. در مورد تاریخ وفات ایشان اختلاف نظر وجود دارد ولی در بیشتر منابع گفته شده است که ایشان در روز ۱۵ رجب سال ۶۲ هجری قمری وفات کرده است. در برخی منابع نیز تاریخ وفات ایشان ۱۴ رجب سال ۶۲ هجری ذکر شده است.
